Palliatieve zorg: meer dan koffie en cake

Meer aandacht voor palliatieve zorg. De dood bespreekbaar maken en zorgen voor kwaliteit van leven in de laatste fase. Dat is de missie van Iemie Visser en Yvonne Dijkstra van KwadrantGroep. Met enthousiasme vertellen ze over de zorg die hun hart gegrepen heeft. En die uit veel meer bestaat dan koffie en cake op een begrafenis.

Iemie is wijkverpleegkundige in team Om de mar en voorzitter van de expertgroep Palliatieve zorg bij KwadrantGroep. Yvonne is verpleegkundig kwaliteitsadviseur en procesbegeleider van de nieuwe expertgroep. Samen met de experts uit de zorgteams gaan ze in 2023 palliatieve zorg bij KwadrantGroep op de kaart zetten. En dat is nodig, vinden beide.

“Palliatieve zorg is vaak complex en raakt je. Doodgaan is de enige zekerheid die je hebt in het leven, maar we hebben het er liever niet over. Niet met elkaar en ook met cliënten en naasten is het gesprek erover soms lastig. Wij willen de dood bespreekbaar maken om de kwaliteit van leven én van sterven te verhogen.”

Afbeelding

Wat willen cliënten? Wat is voor iemand belangrijk?
Palliatieve zorg is bij uitstek persoonsgerichte zorg. Maar hoe weet je wat voor een iemand in de laatste fase belangrijk is? “Door in gesprek gaan!”, roepen beide in koor. “Wat wil de client in deze fase van het leven en zijn er nog belangrijke zaken die hij of zij graag wil afronden voor het overlijden?  Wij als zorgprofessionals moeten zorgen dat we eerder bij cliënten en naasten in beeld zijn om hier het gesprek over aan te gaan. Als je weet wat een cliënt bezighoudt, begrijp je hem of haar beter. Over het verleden praten helpt de cliënt bij het afronden van zijn leven en geeft rust en zelfvertrouwen in de laatste levensfase.”

Iemie heeft er een mooi voorbeeld van: “Ik vroeg een echtpaar waar ze elkaar hadden ontmoet. Terwijl ze daarover vertelden zag ik ze voor mijn ogen weer verliefd worden. Ze waren 60 jaar geleden getrouwd op Texel en wilden daar heel graag nog een keer naar toe. Dat is toen via een wensambulance geregeld en ze hebben een prachtige dag gehad. Dit heeft bij deze mevrouw echt geholpen bij het afronden van haar leven.”

Impact op medewerkers
Volgens Iemie en Yvonne moet niet onderschat worden wat de impact van het overlijden van cliënten op medewerkers is. “Zij hebben veel met de dood te maken, met complexe zorg daaromheen én soms met ingewikkelde familiestructuren. We willen onze medewerkers de juiste bagage geven om daarmee om te gaan. Daarom gaan we er in 2023 voor dat teams een expert palliatieve zorg krijgen. Iemand die hiervoor opgeleid wordt en er tijd voor krijgt. Collega’s kunnen deze experts gebruiken als vraagbaak. En de experts kunnen ook meekijken met casussen die ingewikkeld zijn, coaching on the job. Zo leren we van elkaar.”

Bijzondere zorg
Voor zowel Iemie als Yvonne is palliatieve zorg en zorg in de laatste levensfase bijzondere en betekenisvolle zorg. Iemie: “Je krijgt een hele mooie band met mensen en kunt heel veel voor ze betekenen. Mensen zijn vaak puur en kwetsbaar, ze hoeven niets meer te verbergen. Mijn hart ligt bij deze zorg. Je moet anticiperen op wat je kunt verwachten en hoe je het samen met collega’s en naasten zo voor elkaar kunt krijgen dat iemand de rust en het vertrouwen krijgt om het leven los te laten. Dat vergt vaak veel overleg en afstemming, maar als het lukt dan geeft dat veel voldoening. En het helpt nabestaanden om met een goed gevoel op het afscheid terug te kijken.”